هدف شرکت مدیریت بین‌المللی همراه جاده ریل دریا (هیمکو) ایجاد یک پایانه مکانیزه مواد فله معدنی در غرب بندر شهید رجایی است. با ایجاد این پایانه مکانیزه مواد فله معدنی و به دلیل استفاده از تجهیزات مکانیزه، اتوماسیون و تکنولوژی‌های پیشرفته، علاوه بر افزایش سرعت و کاهش هزینه‌ها، بهبود قابل توجهی در ایمنی، بهداشت و محیط زیست حاصل خواهد شد.
در همین راستا، در مطلب پیش رو به اهمیت و مزایای ایجاد اسکله و پایانه مکانیزه مواد معدنی «هیمکو» و نقش سبز بودن و دوستدار محیط زیست بودن آن پرداخته‌ایم که در ذیل می‌خوانید:
ضرورت و اهداف شرکت هیمکو
ایران با دارا بودن ۵۸۰۰ کیلومتر سواحل در دریای مازندران و خلیج فارس و دریای عمان و ۱۲ بندر بازرگانی از موقعیت ویژه‌ای برخوردار است. با توجه به انجام بیش از ۹۰ درصد واردات و ۸۰ درصد صادرات از طریق بنادر، نقش صنعت دریایی در اقتصاد کشور کاملا روشن و مبرهن است. همچنین حمل و نقل دریایی به واسطه هزینه کم و مصرف سوخت ناچیز به نسبت سایر روش‌ها، قابلیت اقتصادی بهتری نسبت به دیگر شیوه‌های حمل و نقل را داراست. به علاوه ایران به دلیل قرار گرفتن در موقعیت ممتاز در منطقه کریدور اقتصادی شرق به غرب و بالعکس و به ویژه خلیج فارس که سالانه ۱۴ هزار کشتی و شناور از آن عبور می‌کنند توانایی تاثیرگذاری مناسب بر ترانزیت کالا در منطقه دارد.
هدف شرکت مدیریت بین‌المللی همراه ریل جاده دریا (هیمکو) ایجاد یک پایانه مکانیزه ریلی مواد فله معدنی در بندر شهید رجایی است. ایجاد پایانه مکانیزه مواد فله معدنی به منظور سهولت در حمل و نقل مواد فله و کاهش هزینه‌های حمل و نقل این مواد است. این پایانه در اراضی تحویل شده به این سرمایه گذار در غرب بندر شهید رجایی و در غرب کانال تخلیه سیلاب (خور) موجود به وسعت کل ۷۱ هکتار (۴۱ هکتار در خشکی و ۳۰ هکتار به صورت استحصال از دریا) می‌باشد. همچنین این پروژه دارای مساحتی حدودا ۲۱ هکتار کریدور ریلی در خارج از اراضی تحویلی می‌باشد. ظرفیت نهایی این طرح صادرات ۱۰ میلیون تن مواد معدنی و ۵ میلیون تن محصولات فولادی می‌باشد. امکان بارگیری و تخلیه ۱۰۰% ریلی مواد معدنی با احداث هشت خط ریلی به طول ۱۴ کیلومتر (ریل یارد) وجود دارد. پایانه مکانیزه مواد فله معدنی، می‌تواند مکانیزه کردن اجزای اصلی زیر را به دنبال داشته باشد.
سیستم بارگیری و تخلیه: این سیستم شامل دستگاه‌های بارگیری و تخلیه مواد فله معدنی مانند جرثقیل‌ها، بازگیر‌های نواری و دیگر دستگاه‌های مکانیزه از جمله استاکر‌ها و ریکلایمر‌ها؛
سیستم حمل و نقل: شامل وسایل نقلیه مختلفی است که می‌توانند مواد فله معدنی را از پایانه به مقصد نهایی حمل کنند؛ مانند کامیون‌ها، قطار‌ها و کشتی‌ها؛
سیستم انبارش: شامل مکان‌های انبارش مواد می‌شود که در آن‌ها مواد فله معدنی قبل از حمل و نقل به مقصد نهایی، انبار خواهند شد؛
سیستم مانیتورینگ: شامل دستگاه‌هایی است که به کنترل و مانیتورینگ فرآیند بارگیری تخلیه و حمل و نقل مواد فله معدنی کمک می‌کند. این سیستم می‌تواند شامل دوربین‌های مداربسته، سنسور‌ها و سیستم‌های هوشمندی باشد که به شناسایی خطا‌ها و مشکلات در فرآیند کمک می‌کنند.
سیستم ایمنی: شامل اقدامات و تجهیزات ایمنی است که به کاهش خطرات بارگیری تخلیه و حمل و نقل مواد فله معدنی کمک خواهد کرد. این سیستم شامل ایمنی کلاه‌های ایمنی، دستکش‌های ایمنی، لباس‌های ایمنی، بند‌های ایمنی و سیستم‌های هشداردهی می‌باشند.
یکی از اهداف این شرکت توسعه پایانه‌های مواد فله معدنی نسل سه و چهار است. پایانه‌های نسل سه و چهار با نسخه‌های قبلی تفاوت‌های زیادی دارند. یکی از این تفاوت‌ها جابجایی خودکار مواد است؛ بنادر نسل سه و چهار با استفاده از تجهیزات خودکار و رباتیک قادر به جابجایی مواد فله معدنی از کشتی به وسایل حمل و نقل درون بندری هستند. در نسخه‌های قبلی این عملیات به صورت غیرمکانیزه یا سنتی انجام می‌شد.
با توجه به توانمندی‌های بی‌نظیر ایران در زمینه منابع معدنی صادراتی، ساخت این پایانه زمینه ساز رقم خوردن تحولی بزرگ در صنعت و معدن ایران خواهد بود. با این کار، عملیات بارگیری و تخلیه مواد فله معدنی سریع‌تر و کارآمدتر بوده و صرفه جویی در زمان و هزینه بیشتر می‌شود. همچنین این پایانه‌ها می‌توانند کمک کنند تا امنیت حمل و نقل مواد فله معدنی بیشتر شده و شرایط کاری و سلامتی کارگران نیز بهبود یابد. در کل هدف اصلی ایجاد پایانه مکانیزه مواد فله معدنی، بهینه سازی فرآیند حمل و نقل این مواد است. با توجه به اینکه بندر شهید رجایی بر اساس افق چشم‌انداز ۱۴۰۴ قرار است به ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد دست یابد، پایانه جدید با فراهم کردن ظرفیت ۱۰ تا ۱۵ میلیون تنی عملیات واردات بخشی از مواد اولیه کارخانجات داخلی به ویژه در صنعت فولاد و صادرات مواد معدنی تولیدی معادن کشور را پشتیبانی خواهد کرد. علاوه بر موارد فوق یکی از اهداف شرکت هیمکو انتقال مواد معدنی با استفاده از خطوط ریلی است. حمل مواد معدنی از طریق خطوط ریلی به بنادر می‌تواند مزایای زیست محیطی متعددی مانند کاهش انتشار گاز‌های گلخانه ای، کاهش اثرات مخرب زیست محیطی در خشکی و دریا، حفظ زیرساخت جاده ها، کاهش ترافیک و به تبع آن کاهش میزان مصرف سوخت‌های فسیلی، افزایش ایمنی و بهره وری انرژی و … گردد.
مقایسه پایانه‌های دریایی مکانیزه و غیرمکانیزه
پایانه و اسکله‌های مکانیزه معمولاً شامل استفاده از ماشین‌آلات و تجهیزات سنگین برای جابجایی محموله است که می‌تواند اثرات زیست محیطی مثبت و منفی داشته باشد. از جنبه مثبت، مکانیزاسیون می‌تواند کارآیی و بهره‌وری را افزایش دهد، زمان کشتی‌ها را در بندر می‌گذراند و در نتیجه انتشار گاز‌های گلخانه‌ای از کشتی‌های بیکار را کاهش می‌دهد. همچنین می‌تواند نیاز به کار یدی را به حداقل برساند و قرار گرفتن کارگران در شرایط خطرناک را کاهش دهد.
با این حال، بنادر مکانیزه نیز اثرات منفی زیست محیطی دارند. استفاده از ماشین‌آلات سنگین می‌تواند آلودگی صوتی و هوا ایجاد کند و به مسائل محلی کیفیت هوا کمک کند و بر جوامع مجاور تأثیر منفی بگذارد.
پایانه‌های غیرمکانیزه ممکن است از نظر کارآیی و بهره وری در مقایسه با پورت‌های مکانیزه دارای محدودیت‌هایی باشند. آن‌ها ممکن است به زمان بیشتری برای جابجایی محموله نیاز داشته باشند، که در نتیجه باعث ماندگاری طولانی‌تر کشتی و افزایش احتمالی انتشار گاز‌های گلخانه‌ای از کشتی‌های بیکار می‌شود. آن‌ها همچنین ممکن است به فرآیند‌های کار فشرده بیشتری نیاز داشته باشند، که می‌تواند هزینه‌ها را افزایش دهد و اگر به درستی مدیریت نشود، به طور بالقوه منجر به مشکلات حقوق کار می‌شود.
در نهایت، انتخاب بین پایانه مکانیزه و غیرمکانیزه باید بر اساس یک ارزیابی کامل از زمینه محیطی خاص و ملاحظات مکان هر بندر انجام شود. ایجاد تعادل بین نیاز به کارآیی و بهره وری با هدف به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی و حفاظت از اکوسیستم‌ها مهم است. اجرای اقدامات کاهش آلودگی مناسب، مانند استفاده از سوخت‌های پاک‌تر برای ماشین‌آلات یا اجرای اقدامات کاهش صدا، می‌تواند به حداقل رساندن اثرات منفی زیست محیطی مرتبط با پایانه مکانیزه کمک کند.
اهمیت زیست محیطی اجرای پایانه مکانیزه در بندر شهید رجایی
با توجه به اهمیت توسعه پایدار و ایجاد بندر سبز، توسعه بندر شهید رجایی نیز باید مطابق استاندارد‌های بین‌المللی انجام شود تا در کنار کاهش اثرات منفی زیست محیطی بیشترین بهره‌وری اقتصادی حاصل گردد. مکانیزه کردن عملیات بندری، فرصتی برای دستیابی به این هدف و حفظ تداوم کسب‌وکار و کارآیی اقتصادی و بهبود عملیات پایانه‌های کانتینری است.
مهم‌ترین اثر مکانیزاسیون عملیات بندری بهبود بهره‌وری انرژی است. بندر‌های مدرن و مکانیزه اغلب دارای فناوری‌ها و زیرساخت‌های پیشرفته‌ای هستند که می‌توانند انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و مصرف انرژی را کاهش دهند، مانند سیستم‌های روشنایی کارآمد، جرثقیل‌های الکتریکی و سیستم‌های خودکار. ارتقاء تجهیزات بندری و وسایل نقلیه به فناوری‌های پاک‌تر، مانند گزینه‌های الکتریکی یا هیبریدی، می‌تواند به کاهش آلودگی هوا ناشی از انتشار گازوئیل کمک کند. از آنجایی که بنادر اغلب در مناطق پرجمعیت قرار دارند، کیفیت هوا می‌تواند به طور قابل توجهی بر سلامت عمومی تأثیر بگذارد. همچنین مکانیزاسیون عملیات بندری می‌تواند منجر به کاهش چشمگیر میزان تولید زباله شده و از آلودگی اکوسیستم‌های اطراف از جمله زیستگاه‌های دریایی جلوگیری کند. مکانیزاسیون بندر شهید رجایی می‌تواند نقش مهمی در دستیابی به رشد اقتصادی پایدار داشته باشد و در عین حال اثرات زیست محیطی را به حداقل برساند. این پتانسیل را برای افزایش کارآیی، کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و بهبود کیفیت هوا ارائه می‌دهد. با این حال، بررسی دقیق زمینه محیطی خاص و اجرای موثر اقدامات کاهش برای اطمینان از تحقق مزایای مکانیزاسیون و در عین حال به حداقل رساندن پیامد‌های منفی زیست محیطی ضروری است.
بدون دیدگاه